Mark begint meteen met een aantal waardevolle tips voor artsen en/of geneeskundestudenten die overwegen om zich tot psychiater te specialiseren. “Bij Yulius is het mogelijk om naast het reguliere co-schap psychiatrie, dat elke student geneeskunde moet doen, ook een oudste co-schap psychiatrie te doen, in overleg op de afdeling waar je interesse naar uitgaat.

Als je eenmaal bent afgestudeerd als arts kan je solliciteren voor een plek als anios (arts niet in opleiding tot specialist). Je doet dan – nog zonder opleidingsverplichtingen – ervaring op in het vak en je kan ontdekken of het echt wat voor je is.

Het voordeel is ook dat we je dan al leren kennen binnen Yulius. Je kan daarmee een “streepje voor” verdienen bij de sollicitatieronde voor de aios-plekken. We selecteren jaarlijks in het najaar de kandidaten voor de opleidingsplekken die starten in het voorjaar van het daaropvolgende jaar.

Als je interesse hebt in de opleiding is het ook verstandig om alvast een keer met mijn collega, psychiater en hoofdopleider Gunnar Faber of mij een kennismakingsgesprek aan te vragen om je interesse kenbaar te maken en uitleg te krijgen over onze opleiding.”

Learning-on-the-job
Jaarlijks kunnen bij Yulius 4 artsen in de opleiding tot specialist (aios) instromen in de opleiding tot psychiater. Mark legt uit hoe de opleiding tot psychiater is opgebouwd: “Het programma verloopt volgens het principe van “learning-on-the-job”, waarbij elke aios stages volgt op verschillende afdelingen van Yulius. Denk dan aan de acute opnamekliniek, maar ook de crisisdienst, de ambulante (FACT) en poliklinische psychiatrie.”

Verplichte stages
“In het landelijke opleidingsplan “De Psychiater” is ook de verplichting opgenomen om minimaal 6 maanden in de kinder- en jeugdpsychiatrie en 6 maanden in de ouderenpsychiatrie te werken tijdens de opleiding. Daarnaast is er een verplichte stage in de ziekenhuispsychiatrie”, legt Mark uit.

“De verplichte stages, waaronder de stages kinder- en jeugdpsychiatrie en ouderenpsychiatrie, worden in de eerste 2,5 jaar gepland binnen Yulius. In de resterende 2 jaar van de opleiding moet een stage ziekenhuispsychiatrie in een algemeen ziekenhuis of UMC gevolgd worden. Verder kan de aios naar eigen keuze en wens de resterende opleidingstijd invullen. Bij elke stage heeft de aios een vaste psychiater als supervisor. De totale opleiding duurt 4,5 jaar op fulltimebasis. De opleiding kan overigens ook in deeltijd gevolgd worden, minimaal 80%. De totale opleidingsduur wordt dan navenant langer.”

Interessante keuzestages
“Binnen Yulius bieden we ook keuzestages aan, zoals bij het Vroege Interventie Psychose-team en in de beleidspsychiatrie”, licht Mark toe. “Daarnaast hebben we alles in huis om een aios tot kinder- en jeugdpsychiater op te leiden. Alle aios draaien mee in de diensten buiten kantoortijd. Het prettige is dat Yulius het aantal diensten gemaximeerd heeft op 26 per jaar op fulltimebasis. Je hebt globaal 1 keer per 2 weken dienst.”

Onderwijs en wetenschappelijk referaat
“Er is veel ruimte voor onderwijs, zowel verzorgd binnen Yulius (gemiddeld elke 14 dagen een donderdagochtend) als via het consortium, dat is het samenwerkingsverband van psychiatrieopleidingen in de regio Zuid-West Nederland”, vertelt Mark verder. “Het consortiumonderwijs vindt wekelijks op donderdagmiddag plaats en biedt thematisch onderwijs in allerlei aspecten van de psychiatrie als ook training in psychotherapie.”

Mark vult aan dat er naast het onderwijs bij Yulius 6 keer per jaar refereeravonden plaatsvinden waarin de aios zich oefenen in het houden van een wetenschappelijke referaat. “Dit bereidt hen voor op hun eindreferaat, dat beschouwd mag worden als de proeve van bekwaamheid aan het eind van de opleiding. Die eindreferaten worden in consortiumverband georganiseerd.”

Opleiders bij Yulius
Samen met Gunnar Faber, collega-psychiater en hoofdopleider van het eerste uur, leidt Mark een nieuwe generatie dokters op. “Wij zijn allebei, hoewel heel verschillend als persoon, opleiders die zich tegenover de aios laagdrempelig en beschikbaar opstellen. Als er iets is, kom je naar een van ons toe, dat is wat we graag willen uitstralen. We staan voor die persoonlijke benadering. Als opleiders zijn we flexibel en staan open voor goede ideeën en suggesties van de aios”, benadrukt Mark.

“Gunnar is een zeer ervaren opleider die al ruim voor ik met mijn eigen opleiding begon opleider was. Hij heeft veel kennis van alles wat met opleiden te maken heeft, zoals wet- en regelgeving, visitaties, samenwerkingsverbanden en landelijke commissies rond opleiden, maar ook financiële aspecten, et cetera. Hij brengt zijn kennis en ervaring graag op mij over, zodat ik geleidelijk klaargestoomd word om Gunnar bij zijn pensioen als opleider op te volgen.”

Verschillen in opleidingsplekken
“In de basis is de opleiding overal hetzelfde, omdat de eisen van het landelijke opleidingsplan “De Psychiater” voor iedere opleidingsinstelling hetzelfde zijn. Verschillen zitten vooral in de lokale uitwerking van het opleidingsplan. En dat heeft veel te maken met de cultuur van de instelling waar de opleiding wordt geboden”, legt Mark uit. “Iedereen zal begrijpen dat de psychiatrieopleiding op de afdeling psychiatrie van het Erasmus MC andere accenten zal leggen dan bij een perifere GGZ-instelling zoals Yulius. Het mooie hiervan is dat er voor iedereen een opleiding te vinden is die bij hem of haar past.”

Het Yulius-onderscheid
“We bieden een gevarieerde opleiding met veel verschillende stagemogelijkheden. De sfeer is collegiaal en we zijn als opleiders wars van hiërarchische verhoudingen. De aios vormen een hechte groep en hebben regelmatig gezellige activiteiten buiten het werk om. Niet onbelangrijk om nog eens te noemen is dat het aantal diensten dat de aios moeten doen beperkt is tot 26 per jaar. Wellicht is het beste bewijs van de goede sfeer in de opleiding en in het geheel van Yulius dat veel psychiaters na hun opleiding bij Yulius blijven werken.”

Mooi vak
Waarom is Mark nog altijd zelf enthousiast over zijn vak? “In de psychiatrie hebben we voor elke patiëntenafspraak ruim de tijd (in tegenstelling tot specialisten in het ziekenhuis en de huisartsen). Zo kunnen we in elk gesprek in alle rust aandacht besteden aan “de hele mens” met zijn levensgeschiedenis, zijn context, zijn kwetsbaarheden, zijn klachten en problemen, en niet te vergeten ook zijn sterke kanten. In een goede behandelrelatie mag je als psychiater een tijdje met die ander optrekken en van betekenis zijn. Dat is waar mijn hart sneller van gaat kloppen!”, vertelt Mark.

“Diezelfde mens tegenkomen in zijn diepste lijden raakt me telkens weer. De impact van ernstige psychiatrische stoornissen op het bestaan van mensen is onvoorstelbaar groot. Vaak zijn trauma’s die mensen met zich meedragen daarbij een belangrijke oorzakelijke factor. Vrijwel altijd zijn dat trauma’s die hun door andere mensen zijn aangedaan, niet zelden al op jonge leeftijd. Je moet er als psychiater tegen kunnen dat mensen je de heftige en schrijnende kanten van hun levensverhaal vertellen. Het allermoeilijkst is het als patiënten zelf de keuze maken zich van het leven te beroven.”

Belangrijke capaciteiten
Heeft Mark tot slot nog advies voor mensen die zich afvragen of zij beschikken over belangrijke capaciteiten van een goede psychiater? “De basis is oprechte interesse in mensen, in wat hen beweegt, wat ze meegemaakt hebben en wie er bij hen horen”, begint Mark. “Het is ook belangrijk dat je tegen een stootje kan, want je gaat als psychiater vaak moeilijke en nare verhalen van mensen horen.

Vervolgens is het ook van belang om een beetje van puzzelen te houden. Ik bedoel daarmee: de zoektocht om te ontdekken wat er aan de hand is, waar de kern van het probleem van de patiënt zit en in welke richting de oplossing / de behandeling gezocht moet worden.

Tenslotte is geduld belangrijk. Een snelle oplossing met een spectaculair resultaat in korte tijd is er zelden in de psychiatrie, maar met geduld, doorzettingsvermogen, gezond verstand, creativiteit en improvisatie kom je er wel!”

> Ik wil direct solliciteren naar een aios-plek voor de opleiding tot psychiater!